RICHARD MEIER
DOUGLAS HOUSE, 1971-1973
خانهی داگلاس روی صخرهی پرشیبی مشرف به دریاچهی میشیگان واقع شده و از همه طرف با حفاظی از درختان مخروطی پوشیده شده است. جنگلی و پردرخت بودن محل، این تصور را در ذهن به وجود میآورد که خانه را با هلی کوپتر در این مکان انداختهاند. این پروژهی بکر، بر فراز طبیعت اطراف معلق است و تضاد شدیدی میان سفیدی حجم آن و رنگ آب و آسمان و مناظر وجود دارد.
نمای خارجی از شیشه و روکش کاری با چوبهای قائم همسطح تشکیل شده است. همهی سطوح، جز کف، به رنگ سفید درآمدهاند و سبک وزنی قاب چوب بستی دیوارها را بیشتر به چشم میآورند. این “ماده گریزی” در اتاق نشیمن مشرف به دریاچه به حداکثر میرسد و سه وجه اتاق با ورقههای بزرگ شیشهی تختهای پوشانده میشوند.
خانهی داگلاس ارتباط نزدیکی با خانهی اسمیت دارد که مه یر در ۱۹۶۷ در کانکتیکات ساخته بود. هردو کارفرما در دو محل کاملاً متفاوت، خواستار تقریباً یک خانهی مشابه بودند. مه یر ورودی هردو خانه را همچون گذرگاهی به سوی درختزارهای پیرامون در نظر گرفت. در خانهی داگلاس، به علت زاویهی تند شیب، ورود به خانه از طریق پلی همسطح بام انجام میگیرد. به همین سبب از سمت خشکی فقط سقف و طبقهی بالا در معرض دید هستند و تنها پس از پا گذاشتن بر روی پل است که بیننده متوجه پنج طبقهی زیرین میشود. پل دوم، دقیقاً زیر پل اول، دسترسی را به شیب پایینی و از آنجا، از طریق پلکان و راهرو و نردبان، به ساحل ممکن میسازد.
از سرسرای ورودی میتوان به طبقات غـــذاخوری و نشیمن در پایین، یا محوطهی سقف پا گذاشت که به دریاچه دید دارد. همانند خانهی اسمیت، فضاهای نیمه عمومی و خصوصی، به ترتیب با دیوارهای شیشهای و توپر مشخص میشوند.
وجه غربی و نیمه عمومی در همهی طبقات به دریاچه دید دارد. در وجه شرقی که رو به جاده است، دیوار یکپارچه با پنجرههای کوچک پاسدار حریم بخش خصوصی خانه، شامل اتاق خوابها و دستشوییهای موجود در سه طبقه است. نورگیر سقفی مورب، مرکز خانه را روشن میسازد و نور را به فضای غذاخوری که دو طبقه پایینتر واقع شده است، میرساند. نورپردازی از نقطهای در بالای ساختمان موجب یگانگی همهی طبقات میشود و موقعیت آن نیز به گونهای انتخاب شده است که خط فاصلی برای جدا کردن بخشهای عمومی و خصوصی به وجود میآورد.
برخلاف خانهی اسمیث، راهروهای افقی که به مناظر دید دارند، تا اندازهای میان بخشهای عمومی و خصوصی خانه، میان جوّ باز و گشودهی محوطهی نشیمن و حال و هوای بستهی اتاق خوابها ارتباط متقابل ایجاد میکنند. پنجرههای افقی دیوار راهرو نه تنها دید به پشت ساختمان را تأمین میکنند، بلکه نور را نیز از بالا به درون ساختمان راه میدهند.
در سطح فوقانی، بر فراز محوطهی نشیمن که ارتفاع سقفش دوبرابر سایر طبقات است، حجم پیش آمدهای یک اتاق مطالعهی کوچک را شکل میدهد. در انتهای قطر روبهروی راه پلهی اصلی که همهی طبقات را به هم متصل میسازد، پلکان فلزی خارجی دومی وجود دارد که اتاق خوابها را به طبقهی نشیمن اصلی، و پس از آن، از طریق یک پلکان طرهای، به محوطهی جلوی دریاچه مرتبط میکند.
شومینه یکی از چشمگیرترین جلوههای خانه است و دودکش که به شکلی برجسته و نمایان در وسط نمای غربی جا گرفته است از نظر توان بالقوه برای جلب توجه، با دورنمای دریاچه رقابت دارد. این اشارهی نوستالژیک به حرارت آتش، که در لبه و حاشیهی این خانهی بکر و شیشهای واقع شده است، حتی بر پایهی نظریهی لوید رایت دربارهی آتش افروخته شده در قلب و مرکز خانه نیز به سختی ممکن است جای بهتری برای خود پیدا کند.